Cựu tù Nguyễn Văn Trí (Nguyễn Chí Nhân)

Nguyễn Văn Trí (Hai Trí)

- Nguyễn Văn Trí (Hai Trí) nguyên là Đảng Viên Đảng Cộng Sản Đông Dương, Chính Ủy quân khu 7, quân khu 9, Phó Chính Ủy quân khu 8, Xứ Ủy Viên Nam Bộ, Phó Trưởng Ban Thống Nhất Trung Ương, Thứ Trưởng Bộ Nông Trường VIệt Nam.

- Tên thật: Nguyễn Văn Trí.
- Bí danh: Hai Trí
- Năm sinh: 1912 (trên giấy tờ 1913)
- Quê quán: Tiền Giang.
- Ông thi đỗ vào trường Collège de My Tho, là một trong hai trường trung học ở lục tỉnh Nam Kì lúc ấy, là bạn học cùng lớp của ông Phạm Hùng (sau là Chủ tịch Hội đồng Bộ Trưởng)
- Ông tham gia Cách mạng từ năm 1927, được ông Trần Nguyên Phụ (nguyên là  lãnh đạo nghĩa quân Đề Thám) giới thiệu  gia nhập Việt Nam Thanh Niên Cách mạng Đồng Chí Hội, và được cử đi học tại Trường quân sự Hoàng Phố (Trung Quốc).
- Năm 1929, ông về nước và gia nhập An nam Cộng sản Đảng, trong Ban Chấp Hành đặc ủy Hậu Giang cùng các ông: Ung Văn Khiêm, Hà Huy Giáp, Nguyễn Văn Tây,…(1)
- 1930, Ông vào Đảng Cộng Sản Đông Dương, là tỉnh ủy viên Liên tỉnh ủy lâm thời Mỹ Tho - Bến Tre. Ông là người xây dựng cơ sở Đảng đầu tiên của tỉnh Bến Tre (2)
- Năm 1931, ông bị bắt và kết án tử hình cùng với các ông Phạm Hùng, Nguyễn Văn Tây. Nhưng do phong trào đấu tranh của nhân dân ta trong nước cùng với Đảng Cộng sản và nhân dân Pháp, thực dân Pháp phải giảm án xuống chung thân khổ sai và đày ông đi Côn Đảo. (3)
- 1945, Cách mạng tháng 8 thành công, ông được cử làm Chủ tịch Ủy ban Kháng chiến Hành chánh tỉnh Trà Vinh (4).
- Tháng 4 – 1946, lực lượng kháng chiến ở khu 8 và khu 9 còn rất ít. Ông Nguyễn Văn Trí mang theo một Đại đội của Khu 7, từ chiến khu Đ về  cùng với ông Trần Văn Trà, Nguyễn Văn Kỉnh được giao nhiệm vụ xây dựng căn cứ kháng chiến Đồng Tháp Mười. Trong thời gian này ông đã xây dựng trường Quân Chính Khu 8,và tuyển mộ được khóa đầu tiên, sau này có nhiều cán bộ trở thành tướng lĩnh cao cấp của Quân đội nhân dân Việt Nam như: Trung tướng Nguyễn Văn Tiên (nguyên tiểu đoàn trưởng tiểu đoàn 307 huyền thoại, nguyên Tư Lệnh Bộ tư lệnh không quân), Thiếu tướng Trần Mạnh ( nguyên Phó tư lệnh quân chủng không quân), Đại tá Nguyễn Văn Tòng(nguyên phó chính ủy, Chủ nhiệm chính trị Quân khu 9).
- Cuối năm 1946, để tăng cường công tác chính trị trong các lực lượng vũ trang, Xứ Ủy lâm thời điều động đồng chí Nguyễn Văn Trí từ khu 8 về làm Chủ nhiệm chính trị khu 9, Huỳnh Kim Trương làm Tham mưu trưởng.(10)
- 1946 - 1949, Ông làm Thường vụ khu ủy, Bí Thư quân khu Ủy,  Chính ủy khu 7 thay cho ông Trần Xuân Độ, trung tướng Nguyễn Bình làm tư lệnh(5).
- Cuối tháng 7 năm 1948, trên bờ kênh Năm Ngàn giữa chiến khu Đồng Tháp Mười, Đại hội đại biểu xứ Đảng bộ  Nam Bộ lần thứ nhất được triệu tập. Ông được bầu làm Xứ Ủy viên Xứ ủy Nam Bộ cùng các đòng chí: Nguyễn Văn Linh, Nguyễn Văn Tây, Nguyễn Thị Thập, Phan Trọng Tuệ, Nguyễn Văn Trấn, Trần Văn Trà, Nguyễn Văn Vinh, Phạm Thái Bường.
- 1949 – 1950, Ông về làm Khu uỷ viên Khu 8, Phó Chính uỷ Bộ Tư lệnh Quân Khu 8.
-  Năm 1950, Xứ uỷ Nam Bộ quyết định thành lập Tỉnh căn cứ Đồng Tháp, ông được củ làm Bí thư tỉnh ủy(6)
-  5-9-1951  Trung ương thành lập Ban căn cứ địa Nam Bộ do ông Nguyễn Văn Trí làm Trưởng ban. Tại chiến khu Đ, Ban Căn cứ địa họp và xác định xây dựng một hệ thống căn cứ địa chính cho toàn chiến trường Nam Bộ, gần chiến khu Đ. Đó là các chiến khu: Minh Châu, Đồng Tháp Mười và U Minh.(7)
- 1954, ông được phân công làm Phó Chánh Văn phòng Ban Thi hành Hiệp định đình chiến Trung Ương, sau Ban đổi tên là Ban Thi Hành Hiệp Định Giơnevơ.
- 1957, Ông Nguyễn Văn Trí được phân công làm Phó trưởng ban Thống nhất TW, ông Phạm Hùng làm trưởng Ban.(8)
- Một trong những nhiệm vụ của Ban Thống Nhất Trung ương là chăm lo đời sống cho hơn 180.000 cán bộ, con em, gia đình cán bộ tập kết. Trước tình hình đó, năm1960, ông đề xuất với Thủ Tướng Chính phủ thành lập Bộ Nông Trường để xây dựng hệ thống nông trường toàn quốc, giải quyết công ăn việc làm, cuộc sống cho cán bộ tập kết. Chính phủ chấp thuận và phân công làm Thứ trưởng Bộ Nông trường nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Với những đóng góp của ông trong thời kỳ này, ông được nhà nước trao tặng Huân chương Lao Động.
- Ông Nguyễn Văn Trí từ trần năm 1965 và được Nhà nước truy tặng Huân chương Hồ Chí Minh vào năm 1997.
- Ông được nhà nước trao tặng các huân huy chương:
            -  Huân chương Hồ Chí Minh 1997
            -  Huân chương Lao Động hạng III.
            -  Huân chương chiến thắng hạng I (9).
                -  Huân chương Kháng Chiến hạng I
=============================================================================
Ghi Chú
(1) Trung tuần tháng 9-1929 đã diễn ra sự kiện rất quan trọng đối với các tổ chức Đảng ở miền Hậu Giang. Đó là Hội nghị thành lập tổ chức “Đặc ủy An Nam Cộng sản đảng Hậu Giang” do đồng chí Châu Văn Liêm chủ trì và chỉ đạo bầu Ban chấp hành Đặc ủy, gồm đồng chí: Ung Văn Khiêm, Hà Huy Giáp, Nguyễn Văn Tây, Nguyễn Văn Trí... do đồng chí Ung Văn Khiêm làm bí thư. (xem liên kết)
(2) Tại Bến Tre, tháng 4-1930, thực hiện quyết định của XUNK về việc xây dựng cơ sở Đảng ở đây, Tỉnh ủy lâm thời Mỹ Tho đã cử một Ban cán sự gồm 3 đồng chí Nguyễn Văn Nguyễn, Nguyễn Văn Ân, Nguyễn Văn Trí về hoạt động. (xem liên kết)
(3) Theo cuốn "Cuộc đời và sự nghiệp Bác Tôn" (xem liên kết)
(4) Năm 1945, Cách mạng Tháng Tám thành công, Trà Vinh cướp chính quyền, ông Nguyễn Văn Trí được bầu làm Chủ tịch Ủy ban Kháng chiến Hành chánh tỉnh Trà Vinh (xem liên kết).
(5) Theo 65 năm Lịch Sử phát triển Quân khu 7 (xem liên kết)
(6) Trên cơ sở Ban Kiến thiết Đồng Tháp Mười (do Xứ uỷ lập năm 1947), năm 1950, Xứ uỷ Nam Bộ quyết định thành lập Tỉnh căn cứ Đồng Tháp. Xứ uỷ chỉ định Tỉnh uỷ Đồng Tháp gồm 9 người: ông Nguyễn Văn Trí (Hai Trí), Khu uỷ viên Khu 8, Phó Chính uỷ Bộ Tư lệnh Quân Khu 8 làm Bí Thư tỉnh uỷ; Nguyễn Văn Phát làm Phó Bí thư; Lê Văn Sơn Tỉnh là Uỷ viên, Chủ tịch Uỷ ban Kháng chiến Hành chính. (xem liên kết)
(7)  5-9-1951  Trung ương thành lập Ban căn cứ địa Nam Bộ do ông Nguyễn Văn Trí làm Trưởng ban. Tại chiến khu Đ, Ban Căn cứ địa họp và xác định xây dựng một hệ thống căn cứ địa chính cho toàn chiến trường Nam Bộ, gần chiến khu Đ. Đó là các chiến khu: Minh Châu, Đồng Tháp Mười và U Minh. (xem liên kết)
(8) Căn cứ sắc lệnh số 037- SL ngày 26 tháng 7 năm 1957 sát nhập Ban Quan hệ Bắc Nam và Ban Thống nhất thành một cơ quan lấy tên là Ban Thống nhất. Chỉ định vào Ban Thống nhất các ông:
- Ông Phạm Hùng, Trưởng ban,
- Ông Nguyễn Văn Trí, Phó trưởng ban,
- Ông Ngô Đức Đệ, Phó trưởng ban.
(xem liên kết)
(9) Ngày 4/9/1958 Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh số 37/SL, tặng thưởng Huân chương Chiến thắng hạng Nhất cho 29 cán bộ Quân đội nhân dân Việt Nam trong đó có ông Nguyễn Văn Trí - Nguyên trưởng Ban Căn cứ địa Nam bộ. (xem liên kết)
(10) Theo cuốn Xứ Ủy Nam bộ với chiến khu Đồng Tháp Mười huyền thoại. (xem liên kết)