Hạ Bá Cang (Hoàng Quốc Việt)

Hoàng Quốc Viêt   tức Hạ Bá Cang    (28-5-1905     25-12-1992 ). 

Ông sinh tai làng Đáp Cầu,tổng Đỗ Xá, huyện   Võ Giàng , .tỉnh Bắc Ninh, nay là phường Đáp Cầu,  tp Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh,trong một gia đình thợ.  Tên tuổi ,sự nghiệp của ông gắn liền với trang sử hào hùng của Đảng cộng sản Việt Nam,gắn liền với trang sử giành độc lập,giữ nước,dụng nước của dân tộc Việt  Nam. Ông là một trong những công nhân cách mạng đầu tiên của giai cấp công nhân Việt Nam.

Thư của Ban quản lí di tích Côn Đảo

Chào anh Chiên,
Tôi đã nhận đươc đầy đủ thông tin của anh gui qua mail cũng như qua blog, nhưng mấy hôm nay bận rộn quá không viết thư hồi âm cho anh cũng như tham gia vao trang blog. Mong anh thông cảm. Thay mặt anh chi em Ban quản lý di tích chân thành cảm ơn anh đã giúp cho đơn vị có được nhiều tư liệu quý giá. Chúc anh và gia đình luôn vui, khỏe, hạnh phúc.
Thanh Vân - Ban QL di tích Côn Đảo

Hà Huy Giáp

Hà Huy Giáp  ( 14-4-1908   3-12-1995).
Ông sinh tại xã Sơn Thịnh, huyện Hương Sơn, tĩnh Hà Tĩnh trong một gia đình nhà nhonghèo. Từ nhò ông là một học sinh học giỏi,sau khi tốt nghiệp thành chung tạiVinh  vào 1925 , ông được cấp học bổng vào học  đến bằng tú tài TrừơngBưởi Hà Nội. Ông là một trong những  học sinh Trường Bưởi  luôn đụơc vinh danh vì học giỏi cùng  Ngô Gia Tự, Nguyễn  Văn Cừ, Phạm Văn Đồng ...
Năm 1926 ôngtham gia bãi khoá , để tang cụ Phan Chu Trinh.  Năm 1927, gia nhập Việt Nam thanh niên cách mạng đồng chí hội ,vào Nam bộ tham gia hoạt động cách mạng. Năm 1929 ông tham gia An Nam cộng sản đảng.
Năm 1930 khi Đảngcộng sản Việt Namthành lập ông dược giao nhiệm vụ Bí thu đặ khu ủy Hậu Giang, thamgia  Xứ ủy Namkỳ.  Trong thời kỳ này Ban chấp hành trung ương Đảng đóng tại Sài Gòn,Tổng bí thư Trần Phú  luôn sát sao với tổ chức Đảng các địa phương ,với Xứ ủy ,với cá nhân ông  Hà Huy Giáp.

Phạm Gia

Phạm Gia   (1898-1977)
Ông sinh tại thôn Đông Phù, xã  Đông  Mỹ , huyện Thanh Trì  , thành phố Hà Nội. Ônglà giáo viên Trường Nam Trực thành phố Nam Định.Năm 1926  ông  tham gia ViệtNam thanh niên cách mạng đồng chí hội. Ông là   một trong những người ngườitham gia vận động thành lập Đảng cộng sản .  Năm 1930 ông bị bắt,kết án cấm cố  chungthân , bị dầy ra Côn Đảo.
Năm 1936 ông đựợc trả tự do,bị quản thúc tại quênhà.Ông mở trường dậy học,mở xưởng sơn mài,tuyên truyền cách mạng cho thanh niên. Năm1939 ông kết nạp  vào đảng các thanh niên yêu nước   cùng quê như,  Đỗ Mười  sau này làTổng bí thư  Ban chấp hành trung ương Đảng công sản Việt Nam , Nguyễn Thọ Chân   sau này  làủy viên Ban chấp hành trung ương đãng cộng sản Việt Nam.  Phạm Huy Hùng   , sau này là bí thư thành ủy Hảiphòng năm 1942 Năm 1945  ông lãnh đạo cướp kho thóc Nhật cứu đói chomnhân dân tại quê nhà.Trong kháng chiến chống Pháp ông phụ trách kinh tế Liên Khu III. Ônglà Cục trưởng Bộ thương nghjiệp. Ông về nghỉ hưu ,mất tại Hà Nội1977.
(Tư liệu về cụu tù chính trị Phạm Gia do  cựu tù chính trị Nguyễn Thọ Chân cung cấp).

Nguyễn Kim Cương

Nguyễn Kim Cương  (1904-1994) 
Ông sinh ra tại huyện Diển Châu, tỉnh  Nghệ An.Năm 1926 được  tổchức Đảng Thanh Niêm  bố trí đi sang Quảng Châu tham dự lớp huấn luyện cách mạngdo Nguyễn Ái Quốc tổ chức tại Quảng Châu. Khi vượt biên giới thì bị bắt,bị xử  một năm án  treo. Cuối 1927 vào Nam Bộ  dậy học, cùng tham gia Sa Đéc học đường với Châu văn Liêm, Hà Huy Giáp.

Nguyễn Văn Cừ

Nguyển Văn Cừ:   Sinh ngày 9-7-1912  ,  hi sinh ngày28-8-1941  . 
Ông là một nhà lãng đạo kiệt xuất của Đảng công sản Đông Dương,mộtài năng của dân tộc Việt Nam.
Nguyễn Văn Cừ sinh tại làng Phú Khê,phủ Từ Sơn ,tỉnh BắcNinh,trong một gia đình nhà nho nghèo,là hậu duệ đời thứ 17 của Nguyễn Trãi. Giònghọ ông có truyền thống học tập,nhiều người đỗ đạt cao .
Ông học rất giỏi,năm 15tuổi đã thi đỗ vào Trường Bưỡi  Hà Nội .  Trong học tập ông  và Ngô Gia Tự  luônlà những học sinh xuất sắc nhất Trường, được các giáo sư Pháp  đánh giá rấtcao. Ông hoà mình vào phong trào yêu nước của học sinh, sinh viên Hà Nội, từngbước giác ngộ chủ nghĩa  cộng sản, quyết tâm dấn thân vào sự nghiệp cách mạnggiải phóng dân tộc, đất nước. Năm 1927 ông tham gia Việt Nam thanh niên cách mạmg đồng chí hội.

Ngô Ngọc Du

Ngô Ngọc Du   ( ? -     ? ).

Tên thật là Quỳnh, tham gia Đảng cộng sản Đông Dương, bị bắt, đầy lên Sơn La . Cuối 1943 bị đầy ra Côn Đảo cùng  một chuyến với Nguyễn Thọ Chân, Trần Diệp, Mai ChíThọ,Vũ Xuân Chiêm, Phan Trọng Tuệ, Nguyển Văn Vịnh, Lê  Duẩn...

Tháng 9 năm 1945 được giải phóng. Trong kháng chiến chống Pháp ông từng là Bí thư thành ủy Hà Nội,  phụ trách nhiều địa phương.
Từ 1955 - 1975 ông là Thứ trưởng Bộ Công an. Năm 1976 ông là Phó Ban kiểm tra TW.
Ông mất tại Hà Nội.    (Theo tư liệu của cựu tù chính trị Nguyễn Thọ Chân).

Lương Khánh Thiện

Lương Khánh Thiện: Sinh1903 tại Thôn Mễ Tràng, xã  Liêm Chính ,huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam. Ông cùng ông   HẠ BÁ Cang (Hoàng Quốc Việt ) học tại  Trường kỹ nghệ thưc hành Hải Phòng.Năm 1925 hai ông là nòng cốt vân đông học sinh bãi khoá , đấu tranh đòiân xá cho  Nhà cách mạng Phan Bội Châu . Ông tham gia vận động công nhân  tạithành phố NamĐịnh nên bị đuổi học.
1926 ông làn thợ nguội tại nhà máy sợi Hải Phòng ,tham gia vậnđộng công nhân. Năm 1927 tham gia Việt Nam thanh niên cách mạng đồng chí hội,trựctiếp xây dựng tổ chức cơ sở Đảng Thanh Niên tại Hải phòng. 1929 ông tham giaĐông dương cộng sản Đảng, 

Nguyễn Mạnh Hồng

Nguyễn Mạnh Hồng (1913 -   ?  ).  Sinh tại Thái Bình.  Ông vào Nam bộ là công nhân cao su tại đồn điền Phú Riềng  thuộc công ty Micheline. Là một trong những  người  tích cực  trong lực lượng “Xích  vệ đỏ" tham gia cuộc nổi dậy đấu tranh đòi quyền sống của  côngnhân đồn điền cao su Phú Riềng    dưới sự lãnh đạo của chi bộ Đảng cộng sản do đồngchí Trần Tử Bình làm bí thư  vào 3-2-1930.    Sau cuộc đấu tranh ,ông bịbắt , do chưa  đủ tuổi thành niên, ông bị giam tại Trại Ông Nhiễm  ( loạitrại trừng giới, giam  giữ nhửng người chưa đến tuổi thành niên).
Tai Trại ÔngNhiễm , tù nhân bị bắt buộc lao động trồng cao su rất nặng nhọc,do có kinhnghiệm đấu tranh tại đồ điền cao su Phú Riềng , ông vận động tù nhânđấu tranh với Giám thị Trại . Do vậy bị đưa ra Côn Đảo vào 1931.

Lê Đức Thọ

Lê Đức Thọ tên thật  Phan Đình Khải  sinh10-10-1910   tại Thôn  Dịch Lễ, xã Nam Vân, huyện Nam Trực , tỉnh Nam Định.
Trong thời gian đi học ông là một học sinh học giỏi song không yên phận,tích cựctham gia vào phong trào đấu tranh của học sinh,thanh niên. Ông tích cựcvận động  học sinh   bãi khoá để tang cụ Phan Chu Trinh 1926 . Năm 1929 ôngtham gia Việt Nan thanh niên cách mạng đồng chí hội , 1030 tham gia Đảng cộng sảnĐộng Dương. Cuối 1930 ông bị bắt, kết án 10 năm, đày ra Côn Đảo.

Nguyễn Đức Thuận

Nguyễn Đức Thuận tên thật là Bùi Phong Tư  tục danh là Tư Móm sinh 1916 tại  xả Bản Ngũ, huyện Vụ Bản , tỉnh Nam Định. 
Ông sớm ra Hà Nôi  làm thợ thủy tinh.  Năm 1936 tham gia hoạt động trong phong trào công nhân Hà Nội. Năm 1937 được kết nạng vào Đảng cộng sản. Năm 1940tham gia thành ủy  Hà Nôi. Cuối 1940 bị bắt,kết án 15 năm tù, bị giam ở nhà tùHoả Lò Hà Nội, Sơn La  cuối 1943 bị đưa ra đầy tại Côn Đảo. Tại Côn Đảo ông gắn bó với các tù chính trị như Nguyễn Thọ Chân, Vũ Xuân Chiêm, Trần Diệp, Mai Chí Thọ, Phan Trọng Tuệ, Nguyễn Văn Vịnh, Lê Duẩn, Phạm Hùng ,Tôn Đức Thắng, Lê VănLương, Vương Văn Huống, Trần Văn An ...

Nguyễn Duy Trinh

Nguyễn Duy Trinh    sinh15-7-1910 tại  xã Nghi Thọ, huyện Nghi Lộc , tỉnh Nghệ An trong một gia đình nôngdân.  Quê hương Nghi Thọ,Nghi Lộc là đất sản sinh nhiều nhân kiệt đất Việt,như Nguyễn Xí,  một tướng tài trong khởi nghĩa Lam Sơn, cùng nhiều chí sỹ danh tiếng. Điều đóaành hưởng rất nhiều đến ý thức của anh thanh niên Nguyễn Duy Trinh.
Năm 1927 khi còn đi học ông tham gia phong trào đấu tranh chống phong kiến, đế quốc, đòi dân chủ. Năm 1928 ông   tham gia Đảng Tân Việt   một tổ chúc Mácxit , vào hoạt độngtại Sài Gòn-Gia Định , Ông bi bắt , giam  18 tháng  tại Bốt Catina,ngồi cùng phòng giam với chí sỹ Nguyễn An Ninh, Tôn Đưc Thắng, Hà Huy tập... Tại đây ông học hỏi rất nhiều từ các chiến sỹ  cách mạnh lớn  tuổi.

Chuyện giữa những người bạn tù Côn Đảo

Mời xem bài viết của Trần Duy Hiển trên CAND!

Lê Thanh Nghị

Lê Thanh Nghị (1911 - 1989) là một chính khách và từng giữ chức Phó Thủ tướng của Việt Nam từ năm 1960 đến 1980, Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội đồng Nhà nước (1982-1986).

Quá trình hoạt động tiền khởi nghĩa

Ông tên thật là Nguyễn Khắc Xứng, hay Nguyễn Văn Xứng, quê ở làng Thượng Cốc, huyện Tứ Kỳ, tỉnh Hải Dương( Nay thuộc xã Gia Khách, huyện Gia Lộc, tỉnh Hải Dương)
Ông bà Nguyễn Năng Việt và Nguyễn Thị Mùi có 8 người con, trong đó 4 người con trai là Nguyễn Khoái (Lê Thành Lập), Nguyễn Khắc Xứng (Lê Thanh Nghị), Nguyễn Năng Hách, Nguyễn Thiệu ước (Lê Thành Ân) đều sớm giác ngộ cách mạng, qua đấu tranh gian khổ đều trở thành những cán bộ cao cấp của Đảng và Nhà nước.

Xin cảm ơn cựu tù chính trị Nguyễn Thọ Chân!

Tuy đã gần 90 rồi nhưng cụ Chân vẫn nhớ nhiều tư liệu, thông tin về các bạn tù Côn Đảo của mình. Cụ đã cung cấp cho blog này nhiều tư liệu quý. Xin chân thành cảm ơn và chúc cụ luôn khỏe (mỗi ngày cụ vẫn bơi được 700m ở bể bơi Lan Anh. Hiếu Dân cho cụ vé bơi vô thời hạn mà!).

Cụ Hồ cùng ông Phan Trọng Tuệ và đại biểu tại Đại hội thi đua toàn quốc, 12/1966.

Đây cũng là 1 trong những tư liệu quý ấy!

Nguyễn Hữu Mai

Bác Hồ cùng ông Nguyễn Hữu Mai đi thăm công
trường sửa chữa cầu Việt Trì (Phú Thọ) năm 1956.

Nguyễn Hữu Mai tức Nguyễn Văn Từ   (  ?--- ?          ) sinh tại Quảng Trị.
Năm   1936 tham gia hoạt động  cách mạng  trong phong trào dânchủ  khi là học sinh Trường kỹ Nghệ thực hành.Sau khi học song làm thợ sửa chữaxe lửa tại Đà Nẵng ,tham gia vận động,tuyên truyền cách mạng trong công nhân.Năm1940 được kết nạp váo Đảng cộng sản Động Dương.
Năm 1942 bị bắt tại Đà Nẵng,bị kết án 15 nămtù khổ sai. bị giam tại Hoả Lò Hà Nội, Sơn La, cuối 1943 bị đầy ra Côn Đảo .  Ôngcùng ngồi tù Côn Đảo với  các tù chính trị như  , Vủ Xuân Chiêm,  Nguyễn Văn Vịnh, Mai Chí Thọ, Phan Trọng Tuệ , NguyễnThọ Chân,Vỏ Thúc Đồng, Nguyễn Đức Thuận, Trần Diệp ... Tháng 9-1945 ông được giải phóng.

Võ Thúc Đồng

Võ Thúc Đồng  (1914-2007), sinh tại Nghệ An . Ông là đảng viên  lớp  1930-1931.
 Ông hoạt động tạiTrung Kỳ bị bắt 1933 bị kết án.giam ở Lao Bảo, sau đó bị đầy ra Côn Đảo.  Tháng 9 năm 1945 được giải phóng.
 Trong kháng chiến  chống Pháp ông  từng tham gia Tỉnh ủy Biên Hoà, Phú Yên,Bí thư Kon Tum, Bí thư Quãng Bình, Bí thư Nghệ An, Khu ủy viên LiênKhu 4  , Phó bí thư Liên Khu 4  , Chủ nhiệm chính tri Quân khu 4,Chính ủy mặt trậnLào.  Sau 1954 ông là bí thư Nghệ An , gắn bó với  quân , dân ttrong công cuộcxây dựng  Nghệ An,trong chiến tranh chống  Mỹ ,chi viện cho Miền Nam. Ông đượcnhân dân,bộ đội tin,yêu,bảo vệ.

Ngô Gia Tự

Ngô Gia Tự sinh ngày 3-12-1908 tại xã Tam sơn, huyện Tiên sơn, tỉnh Bắc Ninh.
Tam sơn là đất học, trongchế độ phong kiến là đất có hơn 20 tiến sỹ. Ngô Gia Tự thừa hưởng được vượng khí của đất Học nên học rất giỏi. Khi ông học Trường Bưởi Hà Nội, các giáo sư người Pháp luôn đánh giá ông là người thông minh xuất chúng, sẻ trở thành một nhân vật kinh bang tế thế của An Nam. Kết quả học tiếng Pháp, văn học Pháp,lịch sử thế giới ,triết học,tóa.vật lý…của ông luôn làm cho các nhà giáo Pháp ngạc nhiên.  Nếu an phận ông có thể học xong ra làm quan, cuộc sông đầy đủ, an nhàn, côngdanh sáng láng.

Tống Văn Trân

Tống Văn Trân   ( 1905-1935 ) ông  sinh tại xã Tân Cầu ,huyện Ý Yên ,tỉnh Nam Định. Khi còn đi học ông sớm tham gia phong trào đấu tranh của học sinh. Tham gia cuộc vận động để tang cụ Phan Chu Trinh, đòi ân xá cho cụ Phan Bội Châu.
Sau khi tốt nghiệp Cao đẳng sư phạm  ông đi dậy học tại Nam- Định .Năm 1926 ông làmột trong những thành viên nòng cốt đầu tiên của Việt nam thanh niêncách mạnh đồng chí hội   ( tổ chức Macxit ,tiền thân của Đảngcông sản)do Nguyễn Ái Quốc sáng lập. Ông là người giới  tuyên truyền, giácngộ , giới  thiệu cương lỉnh đấu tranh giải phóng giai cấp,giải phóng dân tộc  củaTổ chúc Thanh Niên cho  rất nhiều thanh niên yêu nước  đang tìm con đường cho mình, trong đó có  thanh niên công giáo Phạm Văn Phu,sau này trở thành một đảng  viên Đảng cộng sản  kiên trung..

Cựu tù Trần Quỳnh

Trần Quỳnh  Sinh 1-1-1920 tại Triệu Đông ,Triệu Phong,Quảng Trị  .  Năm 1936 khì học tại trường Quốc học Huế ôngtích cực tham gia hoạt động trong Mặt trận dân chủ , là uỷ viên Ban chấp hành thanh niên dân chủ Huế. Năm 1939 sau khi tốtnghiệp cao đẵng tiểu học ông vào Sài Gòn ,tham gia vận động cách mạng trong giới học sinh,trí thức.
Năm 1940 nổ ra cuộc khởi nghĩa Nam Kỷ ,ông bị bắt,kết àn , đầyra Côn Đảo. Tại Côn Đảo ông tích cực tham gia các lớp học tập lý luận của tù chínhtrị . Ông gắn bó với  các tù chính trị như Lê Duẩn,PhạmHùng ,Lê Văn Lương,…

Cựu tù Nguyễn Xuân Hoàng

Nguyễn Xuân Hoàng   tức   Nguyễn Văn Bàn (1918-1987) , sinh xã Minh Tân , huyện Kiến Xương,  Thái Bình.
Khi còn đi họccó khiếu văn chương, Năm 1937 tham gia hoạt động cách mạng,1938 được kết nạp vào Đảng cộng sản Đông Dương, là biên tập báo  Đảng của Tỉnh Thái Bình.
Năm 1942 bị thực dân Pháp bắt,kết án đầy raCôn Đảo. Tại nhà tù Côn Đảo  với kinh nghiệm công tác báo chí,tuyên truyền ông  tíchcực tham gia  học tập lý luận cách mạng,tham gia giảng bài  năng cao trình độ vănhoá cho tù chính trị. Tại  đây ông gắn bó với các tù chính trị như Phan TrọngTuệ,Nguyễn Thọ Chân , Mai Chí Thọ, Trần Diệp, Vũ Xuân Chiêm, Nguyễn Đức Thuận…

Cựu tù Nguyễn Văn Vịnh

Nguyễn Văn Vịnh   sinh21.2.1918  tại làng Đổ Quang, xã Nam Quang, huyện Nam trực, tỉnh Nam Định trongmột gia đình nông dân nghèo,cha mất sơm,mẹ tần tảo ở vậy nuôi con. Năm 1936 ôngtham gia  hoạt động phong trào học sinh yêu nước tại Nam Trực.Bị bắt  năm 1939 ,năm1940 được trả tự do, ông xuống Hải Phòng  sau đó vào NamBộ .1941 đăng lính khố đỏ, đóng đến chứcđội(hạ sỹ),ông đượcông Hoàng Văn  Thụ  lúc đó phụ trách công tác binh vận của Đãng bắt mối,giác ngộ,càilại   làn nhân mối trong đội ngũ   anh em binh sỹ khố đỏ. Ông tích cực tham giacông tác binh vận,của Đảng tại Bắc Bộ. Năm 1942 Được kết nạp vào Đảng cộng sản ĐôngDương.

Cựu tù chính trị Vũ Xuân Chiêm

Vũ Xuân Chiêm   sinh 1923tại thôn An Mỹ ,Trung Đông ,Trực Ninh, Nam Định  trong mộ gia dình nông dân nghèo.
Từ nhỏã lên HÀ Nội làm công kiếm sống tại các lò thổi thuỷtinh.14 tuổi tham gia hoạt động cách mạng,làm liên lạc,chuyển tài kiệu,1937 bịbắt,dù chưa đến tuổi vị thành niên ,nhưng vẩn bị  Thực dân Pháp kết án 15 năm tùkhổ sai.Bị giam tại nhiều nhà giam như Hoả Lò, Hoà Bình , Sơn la … Được tổ chứcĐảng  trong nhà tù Sơn La kết nạp  vào Đảng khi tròn 17 tuổi.
Năm 1942 bị giam tại Côn Đảo ,cùng xa lim với Nguyễn Đức Thuận,Lê Tòan Thư, Nguyễn Thọ Chân,Trần Diệp, Mai Chí Thọ… 9-1945 được Xứ ủy,  Chính quyền nhân dân Nam Bộ  cử ông Tưởng Dân Bảo đưa tàu thủy ra Côn Đảođón về đất liền. 

Cựu tù Trần Huy Liệu

Trần Huy Liệu đứg bên trái Cụ Hồ.

          Trần Huy Liệu (1901-1969) sinh ra trong một gia đình nhà Nho yêu nước tại làng Vâm Cát, huyện Vụ Bản , tỉnh Nam Định. Năm 17 tuổi ông đã làm thơ yêu nước,viết báo.Tháng 3-1926 vào Sài Gòn, tham gia thành lập Đảng Thanh niên tại Nam bộ. Năm.1928 ông tham gia Việt Nam quốc dân Đảng, làm chủ bút tờ Đông Pháp thời báo,Cương học thư xã.

                Tháng 8-1928 bị bắt, kết án đầy ra Côn Đảo. Tại Côn đảo với khát khao nâng cao trí thức  chuẩn bị cho chặng đướng đấu tranh cách mạng sau khi được tự do, ông giành thơi gian trong tù để  tự học tiếng Pháp, học lich sử.triết học,văn học Pháp,Trung hoa...Ông tham gia các lớp học lý luân của tù chinh trị công sản.Tiếp xúc với  các tù chính trị công sản  Phạm Văn Đồng, Hà Huy Giáp ,Phạm Hùng,Tôn Đức Thắng, Trần Tử Bình.. thông qua cac bạn tù ông giác ngộ cương lĩnh đấu tranh cua Đảng cộng sản. Năm 1935 ông bị trục xuất ra Bắc,chiu quản thúc.Tại Hà Nôi ông bắt liên lạc với tổ chức Đảng, tham gia làm báo.

Cựu tù Nguyễn Bình

Nguyễn Bình (tức  Nguyễn Phương Thảo), sinh 1909 tại huyện Bần Yên Nhân tỉnh Hưng Yên  (cùng quê với đồng chí Nguyễn Văn Linh)  , hy sinh ngày 29-9-1951 trên đường ra Bắc.
Ông tham gia Việt Nam quốc dân Đảng ,tham gia chuẩn bị khởinghĩa vũ trang chống Pháp tại Nam Bộ, Sau khởi nghĩa Yên Bái 1930 ,ông bịbắt,kết án , đầy ra Côn Đão đến 1936.
Trong tù ông cùng các tù chính trị đảng viên Quốc dân đảngViệt Nam như Trần Huy Liệu, Trần Xuân Độ, Mai Đắc Bân…  qua các tù nhân  đảngviên Đảng Cộng sản  , giác ngộ cương lĩng đấu tranh  giành độc lập của Đảng cộngsản Việt Nam.Nguyễn Bình cùng các đồng chi tự nguyện gia nhập Đảng cộng sản Việt Nam.

Cựu tù Phan Triêm

Phan Triêm  Sinh ngày 17-10-1916  tại Xã Điện Quang , huyện Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam. Mất 31-12-2001 tại thành phố Hồ Chí Minh.

Đồng chí sinh  ra trong một gia đình nông dân nghèo,sớm  phải vào Sài Gòn tự kiếm sống , lăn lộn trong giới lao động.

Năm 1935 tham gia các hoạt động của Đảng tại Sài Gòn.1936 được kết nạp vào Đảng cộng sản Đông Dương , được phân công  lãnh đạo đấu tranh với chính quyền thực dân đòi quyền sống,công bằng trong nhân dân lao động thành phố.  1938 tham gia Thành ủy tp Sài Gòn, cùng  với các đồng chí Nguyễn Văn Linh ,Trần Văn Quang.

Năm 1940 sau cuộc khởi nghĩa Nam Kỳ,  đồng chí  bị thực dân Pháp bắt, kết án , đầy ra Côn Đảo đến 1944. Tại Côn Đảo đồng chí rất cố gắng , ra   sức học tập lý luận cách mạng.  Trong thời gian bị cầm tù đồng chí có quan hệ rất thân thiết với các  tù chính trị kiên cường như Tôn Đức Thắng, Phạm Hùng, Lê Văn Lương .Trong quan hệ thân ái đó đồng chí học tập được rất nhiều kinh nghiệm tử các đồng chí đi trước.

1944 bị đưa về giam tại nhà giam Ly Hy Thừa Thiên. 

Cựu tù chính trị Phan Trọng Tuệ

Phan Trọng Tuệ   sinh 7.7.1917 tại Viên Chăn. Nguyên quán thôn Đa Phúc, xã Sài Sơn, huyện Quốc Oai tp Hà Nội. Mất  18-12-1991 tại Tp Hồ Chí Minh.

1934 gia nhập Đảng cộng sản Đông Dương,tham gia lãnh đạo thanh niên Hà Nội.

1939 Bí thư Sơn Tây-Hà Đông , 1940 Bí thư Liên tỉnh Hà Nội,Sơn Tây,Hà Đông.

Tháng 5-1943 Ông Hoàng Quốc Việt thưởng vụ Trung ương triệu tập hai Xứ ủy viên Trần Tữ Bình,Phan trọng Tuệ họp tại Hà Nam ,bàn triển khai công tác củng cố phong trào cách mạng  trên địa bàn do hai ông phụ trách .Sau cuộc họp ba người bị mật thám Pháp vây bắt , ông Trần Tử Bình đưa  ông Hoàng Quốc Việt trốn thoát, ông Phan Trọng Tuệ bị bắt. Đến 1951,tại Đại hôi Đảng II  tổ chức tại chiến khu Việt Bắc ,ba người mới gặp lại nhau. 

Cựu tù chính trị Trần Văn Giàu

Trần Văn Giầu   (1911-2010)    sinh tại An Lạc, Châu Thành, Long An  ngày 6-9-1911 trong một gia đình điền chủ giầu có.

Năm 1926 ông được gia đình cho lên Sài Gòn ăn học. 1928 tốt nghiệp tú tài, ông được gia đình cho sang Pháp học đại học tại thành phố Tulouse . Tháng 3-1929 ông viết đơn xin gia nhập Đảng cộng sản Pháp. Trong thjời gian học tập, hoạt động chính trị tại Pháp ông tíchcực tham gia các hoạt động ủng hộ phong trào đấu tranh của nhân dân Việt Nam,đặc biệt đòi ân xá cho các chiến sỷ Việt Nam Quốc dân đảngtham gia cuộc khởi nghĩa Yên Bái 1930 . Ông bị bắt,trục xuất về Việt Nam.Về Sài Gòn ông đi dậy học,tham gia hoạt động cách mạng, được kết nạp vào Đảng cộng sản Đông Dương. Năm   1931được Xứ ủy Nam Kỳ gửi sang Liên Xô học tại Trường đai học Phương Đông Matxcova.1933 ông về Sài Gòn  tham gia hoạt động vận động học sinh,thanh niên.

Tư liệu 1 số cựu tù Côn Đảo (tiếp)

Trong cuốn sách Việt Nam các nhân vật lịch sử-văn hoá do NXB Văn hóa  thông tin xuất bản 2008 ,có tên các giáo sư đỏ trong nhà tù Côn Đảo, họ là những người từng theo học tại Trường đại học Phương Đông Liên Xô .
Chúng tôi xin giới thiệu  3 người trong số đó:

Dương Bách Mai

1   -Dương Bạch Mai    (1905-1964) :  Quê ở Bà Rịa. Thuở nhỏ học tại Sài Gòn, sau sang Pháp học. Tham gia Đảng công sản Pháp, 1927 được cử sang Liên Xô học tại Đại học Phương Đông  Matxcova.
Năm 1932 về nước , tham gia hoạt động báo chí tại Sài gòn. 1936 thamgia đấu tranh đòi dân chủ, trúng cử vào Hội đồng quản hạt thành phố Sài Gòn. 1939 bị Thực dân Pháp bắt, đầy ra Côn Đảo. Tại Côn Đảo ông tíchcực tham gia giảng dậy lý luận cách mạng,chủ nghĩa Mác-Lê Nin cho tù nhân. 1943bị đưa về Biên Hòa quản thúc.  Ông tham gia lãnh đạo  Tổng khởi nghĩa  cướp chíngquyền tại Sài Gòn 25-8-1945. Ông phụ trách công tác an ninh của Ùy ban nhân dânlâm thời Nam Bộ.  Đầu 1946 ông  đươc bầu làm đại biểu Quốc hội khoá I., Ôngblàthành viên của Đoàn đại biểu Chính phủ Việt N dự Hôi nghị trù bị Việt-Pháp tại ĐàLạt.1954 ông tập kết ra Bắc ,công tác tại Quốc Hội. Ông mất tại Hà Nội1954.

Bùi Công Trừng

 2 - Bùi Công Trừng  (1901-1977) sinh  tại Xã Phú Mỹ, huyện Hương Trà , tỉnh Thừa Thiên. Măm 1916 ôngvào Sài Gòn lập thân,tham gia viết báo,dạy học,tham gia đấu tra đòi trả tư docho trí sỹ  Nguyễn An Ninh.1926  tham dự Hội nghị quốc tế các nhà báo tại Pháp,tại đây ông viết giác thư gửi Đại hôi phản đế đồng minh ở Bruxelles, chính phủ Phápđòi độc lập cho Việt Nam.1927 ông được giới thiệu sang Liên Xô học tại Trường đạihọc Phương Đông Matxcova.1930  ông về hoạt động trong tuyên truyền của Trung ươngĐảng,  vận động  thành lập Tổng công hội Đông Dương, Đoàn thanhniên công sản tại sài Gòn.   Cuối 1930 ông bị thực dân Pháp bắt đầy ra Côn Đảo đến1936 .Tại Côn Đảo ông  tích cực tham gia giảng dậy lý luân Mác-Lê cho tú chínhtrị.  Ra tù ông về Huế ,tham gia  hoạt đông báo chí công khai.Năm 1940 ông bị bắtđưa đi an trí tại Công Tum. Đầu 1945 ông vượt ngục , tham gia Xứủy Namkỳ ,lãnh đạo khởi nghĩa cướp chính quyền ở Nam Bộ. 1946 ông được Đảng điều độngra Trung ương , giao nhiều trọng trách trong ngành kinh tế, tài chính ,quản lýkhoa học kỹ thuật. Tại Đại hội Đảng lần thứ III   (1960) ông được bầu vào Banchấp hành trung ương Đảng công sản Việt Nam.  Ông mất tại Hà Nội 1977.

Bùi Lâm

3- Bùi Lâm   (1905-1974)   sinh tại Xã Gia Hoà, huyện Vụ Bản ,tỉnh Nam Định. Năm 16 tuổi xuống tầu thuỷ làm thủy thủ cho   cácHãng tàu buôn Pháp, ông qua nhiều nước Âu,Mỹ,Phi…Năm 1922 ông gặp Nguyễn Ái Quốctại Pari,nhận nhiệm vụ chuyển tài liệu về Việt Nam qua đường biển.1925 gia nhậpĐảng cộng sản Pháp , được cử sang Liên Xô học tại Trừơng đại học Phương đông Mátxcova.1929về hoạt động tại Sài Gòn  trong tổ chức của An Nam cộng sản Đảng, phụtrách Côngđoàn.1930 tham gia Xứ ủy Nam Kỳ.12-1931 bị  Thực dân Pháp bắt ,kết án 5 nam khổsai, đầy ra Côn Đảo  đến 1936 . Ông tích cực tham gia giảng dậy lýluận chủ nghĩa Mác-LêNin cho các đồng chí trong  nhà tù Côn Đảo. 1936 ông về HảiPhòng hoạt động.1939 ông bị bắt, đưa qua nhiều nhà tù.Thánhg 3-1945 ôngvượt ngục , tham gia giành,bảo vệ chính quyền nhân dân.Trong kháng chiến chốngPháp ông phụ trách công tác Toà án. Sau 1954 ông là Phó viện trưởng Viện kiểm sáttrung ương, đại sú Việt nam tại CHDC Đức,Bulgaria. Đại biểu Quốchội khoá II.  Ông mất 1974 tại Hà Nội. Được Nhà Nước truy tặng huân chương Hồ Chí Minh.

4. Cựu tù Trần Huy Liệu:

Trần Huy Liệu (ảnh khi bị bắt)

Trân Huy Liệu những năm 1960.

Cựu tù nhân Mai Đắc Bân

Mai Đắc Bân:  Sinh 1903 tại huyện Bình Lục ,tỉnh Hà Nam, mất 1991 tại Hà Nội.
Ông sinh ra trong một gia đình nông dân nghèo, năm 1926 thamgia phong trào chống Pháp ,gia nhập Việt Nam quốc dân Đảng,tham gia vận chuyểnvủ khí chuẩn bị khởi nghĩa vũ trang. Sau khởi nghĩa Yên Bái ,thực dân Pháp tiếnhành đàn áp  Quốc dân Đảng, ông bị bắt ,kết án khổ sai chung thânbị giam ở nhà tù Hoả Lò Hà Nội, Nhà tù Sơn La.Trong tù ông được tiếp xúc với cáctù chính trị công sản như Trường Chinh, Nguyễn Lương Bằng , Hoàng Đình Giong, ĐặngViệt châu,Văn Tiến Dũng, Nguyễn Văn Trân…Ông tiếp nhận cương lĩng đấu tranh củaĐảng công sản,tự ly khai khỏi tổ chức Quốc dân Đảng. Năm 1939 tổ chức Đảng tạiNhà tù Sơn La kết nạp ông vào Đảng cộng sản Đông Dương.

Cựu tù Nguyễn Thanh Sơn

Nguyễn Thanh Sơn (tức Nguyển Văn Tây) sinh 1910 tại huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long. 

1927 tham gia lớp huấn luyện  cách mạng Nguyễn Ái Quốc tại Quảng Châu, Trung Quốc. Đảng viên An Nam cộng sản Đảng 1929.  1931 Bí thư xứ ủy Nam Kỳ Đảng cộng sản Việt Nam.
1931 bị thực dân Pháp bắt, giam tại  Khám lớn Sài Gòn. 1933-1936 bị giam giữ tại Côn Đảo cùng  Bác Tôn và các đ/c Lê Duẩn, Phạm Hùng, Lê Văn Lương, Hà  Huy Giáp, Phạm Văm Đồng…
1946-1960 Đại biểu Quốc hội khoá I tỉnh Vĩnh-Trà. 1946-1947 Phó chủ tịch Kháng chiến Miền Nam Việt Nam. Bí thư Đảng Đoàn-thứ trưởng bộ Tài chính.
Từ trần 9-1-1996.
Truy tặng huân chương Sao vàng 2009, huân chưong Hồ Chí Minh 1991.   
Con gái: Nguyễn Thanh Hà, 9/3 Phổ Quang, P.2, Tân Bình Tp Hố Chí  Minh. đt 08 39975095.

Cựu tù Phan Bôi (ST: Nguyễn Thọ Chân)

Phan Bôi  (tức  Hòang Hữu Nam) là một trí thức cách mạng,  sinh 1911-1947 tại Bảo An, Điện Bàn, Quảng Nam.
1929 tham gia An Nam cộng sản Đảng.
Trong một cuộc diễn thuyết tại Sài Gòn  do Đảng công sản tổ chức, ông là diễn giả, bị cảnh sát vây bắt. Lý Tử Trọng đã nổ súng bắn chết mật thám Legrand  để bảo vệ cuộc diễn thuyết. Ông bị bắt (1930). Tháng 5-1933 bị đưa ra xử trong vụ án Đảng cộng sàn Đông Dương, bị kết  án 20 năm khổ sai, đày ra Côn Đảo. 1936  đựợc thả.
Ông ra Hà Nôi  làm báo. 1939 ông bịt bắt, đưa đi dầy ở Madagascar. Tại đây ông cùng ông Lê Giản và một số tù chính trị được tham gia lớp huấn luyện tình báo của Đồng minh. Sau đó được không quăn Đồng minh thả dù xuống Việt Bắc, tham gia chống quân đội Nhật.
Ông bắt đươc liên lạc với Đảng, tham gia hoạt động chuẩn bị Tổng khởi nghĩa 8-1945.
Sau cách mạng, làm Chánh văn phòng Chủ tịch Nước, giúp việc cho Hồ Chủ tịch, Trưởng ban liên kiểm Việt-Pháp, Thứ trưởng Bộ Nôi vụ.
Ngày 23-4-1947 trên đường đi công tác tại chiến khu Việt Bắc gặp cơn lũ lớn, ông hy sinh. Ông có con trai là Phan Quốc Khánh, tiến sỷ toán học, nguyên chủ nhiệm khoa Toán-Tin học Trường Đại học Tổng hợp tp Hồ Chí Minh, đại biểu Hội đồng nhân dân thành phố 1994-1999.

Cựu tù Tưởng Dân Bảo (ST: Nguyễn Thọ Chân)

Tưởng Dân Bảo (tức Võ Văn Tính) sinh 1907 tại Hà Đông, mất 1947.

Bị giam ở Côn Đảo từ 1929-1936.

Tháng 9-1945 ông được Xứ ủy Nam Kỳ, Chính quyển cách mạng giao nhiệm vụ đưa tàu ra Côn Đảo đón tù chính trị.

Trong kháng chiến là bí thư Tỉnh ủy Châu Đốc, Chủ tịch Ủy ban kháng chiến Châu Đốc, Thanh tra chính tri miền Tây Nam Bộ.

Tháng 10-1946 ông bị kẻ thù bắt, 11-1946 ông được tổ chức vượt ngục về Chiến khu 7, được Khu trưởng Nguyễn Bình và đồng đội chăm sóc, song do bị quân thù tra tấn dã man, ông mất vào 8-1947.

Hiện ông còn con gái Tưởng Thị An, nguyên giáo viên toán trú tại xã Tân Quy Đông, Nhà Bè, tp Hồ Chí Minh.

Cựu tù Ung Văn Khiêm (ST: Nguyễn Thọ Chân)

Ung Văn Khiêm (1910-1991), sinh tại Tân Mỹ, huyện Chợ Mới, tỉnh Long Xuyên (nay là An Giang).

Là một trong nhửng thanh niên được tham gia lớp huấn luyện của Nguyễn Ái Quốc tại Quảng Châu,   tham gia thành lập An Nam Cộng sản Đảng.
Bị giam cầm tại Côn đảo 1931-1936.
Ra tù ông tham gia Xứ ùy Nam kỳ,  là đại biểu Nam kỳ tham dự Đại Hôi Quốc Dân tại Tân Trào 8-1945.
1945-1946: Bí thư Xứ Ủy Nam bộ.
Tai Đại hôi Đảng II và III, ông được bầu làm ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng. Là Bộ trưởng Bộ Ngoại giao, Bộ Nội vụ, đại biểu Quốc Hội các khoá I, II, III.
Ông được Nhà nước  tặng Huân chương Hồ Chí Minh, Độc Lập hạng Nhất.

Thông tin về cựu tù Ngô Liên

Thông tin do cụ Nguyễn Thọ Chân cung cấp.

Tư liệu này được cụ Chân lưu từ 2001 đến nay.
Xin cảm ơn chân thành cựu tù chính trị Côn Đảo Nguyễn Thọ Chân đã có những đóng góp sớm nhất cho blog "Cựu tù chính trị Côn Đảo 30-45"!

Bức ảnh tư liệu quý

Đến thăm nhà anh Hà Chí Quang (con cựu tù chính trị Côn Đảo Hà Huy Giáp) thấy có bức ảnh lớn treo trên tường. Tò mò ngắm nhìn được anh giải thích.

- Đây là ảnh chụp với Bác của đoàn cán bộ Nam bộ "lội bộ" ra Bắc năm 1949.  Trong đoàn có nhiều cựu tù Côn Đảo. Ông già tôi ngồi sát bên trái Bác, cạnh đó là cụ Trần Xuân Độ (cụ sống tới 103 tuổi mới mất ở TPHCM). Cùng hàng bìa trái, cạnh 2 cô, là chú Nguyễn Thọ Chân, nay sống tại TPHCM... Cụ Giáp, cụ Độ, cụ Chân đều là tù chính trị Côn Đảo.
Sau này các cán bộ này đều là những nòng cốt của Đảng.
...
Bảo tàng có thể liên hệ:
- Hà Chí Quang 0903780206.
- Hà Chí Thành 0903800763.

Cựu tù Nguyễn Thọ Chân



Hàng ngày cụ vẫn đọc tài liệu.

Nguyễn Thọ Chân  (Sáu Khanh)  sinh 15-7-1921 tại xã Đông Mỹ ,huyện Thanh Trì  Hà Nội.

 Năm 1936 khi học tại Cao đẳng tiểu học ở  Hà Nội tham gia nhóm nghiên cứu chủ nghĩa Mác .

1937 tham gia Thanh niên dân chủ.

 1939 được kết nạp vào Đảng cộng sản Đông Dương.

1942 bí thư tỉnh ủy Hà Đông.

1943 Bí thư  thành ủy   Hà Nội.

Cựu tù Trần Xuân Độ

Cụ Trần Xuân Độ (1905-

Tù Côn Đảo: 1930-1945.
Từ đảng viên Quốc dân Đảng trở thành đảng viên CS tại Côn Đảo.
(Sẽ bổ sung thông tin)






Bài "Nguyễn Thái Học (1902-1930)" của Nhượng Tống, có viết về cụ Trần Xuân Độ (khi còn là đảng viên Quốc dân). Mời xem!

Cựu tù chính trị Côn Đảo Nguyễn Văn Phát (Nguyễn Chỉnh Huấn)

Cụ Nguyễn Văn Phát (19/1/1909 - 2/9/1982).

Cụ Phát (trái) và con trai chia tay cụ Phạm Văn Đồng để trở
về Nam sau 30/4/1975. Ảnh chụp tại Phủ Chủ tịch ở HN.

- Quê quán: Làng Hội An, Châu Thành, Sa Đéc.
- 1924-25: tham gia để tang cụ Phan Chu Trinh.
- 1926: tham gia lớp huấn luyện CM do cụ Nguyễn Ái Quốc tổ chức ở Quảng Châu TQ, gi anha65p TNCMĐC Hội.
- 1927-28: Phụ trách Tỉnh bộ TW CHĐC Hội Sa Đéc (nay gọi là bí thư TRỉnh ủy).
- 1929: Biên tập, in, phát hành báo chí CM ở SG (báo Công Nông Binh, tập san Bolchévique).
- 1929-34: bị bắt, giam cấm cố (détenu) tại Bagne I (Lao I giam tù nhân cấm cố, Lao II giam tù nhân khổ sai) ở Côn Đảo (travaux forcés). Sau bị tách ra giam riêng cùng cụ Nguyễn Văn Kiều (cụ lang Kiều), cụ Phạm Văn Đồng, cụ Nguyễn Kim Cương, cụ Nguyễn Ngọc Ba...
Tại Côn Đảo, cùng các cụ Phạm Văn Đồng, Nguyễn Kim Cương, Hà Huy Giáp... tổ chức huấn luyện lí luận chính trị cho các tù nhân chính trị.
- Sau khi được trả về đất liền, cụ Phát là chủ tịch tỉnh Vĩnh Long (1945-54), đại sứ VNDCCH (thời chống Mỹ).

Liên lạc: Nguyễn Chỉnh Huấn, con trai cụ Phát
23 trệt, Ngô Thời Nhiệm, Q3, TPHCM, DĐ: 0933 543 877.

Tham khảo: Các bài viết về Nhà tù Côn Đảo

Mời đọc Skydoor.net!

Bảo tàng Côn Đảo do nhân dân HN tặng vào dịp 1000 năm Thăng Long. Ảnh chụp 12/5/2011 (KC).

Nhà tù ở Côn Đảo - Địa ngục chốn trần gian - Du lịch Côn Đảo.

Hay trên Wikipedia ! 

Lời mở đầu

Kính gửi: Gia đình các cựu tù chính trị bị lưu đày tại Côn Đảo từ đầu thế kỷ 20 đến Cách mạng Tháng Tám 1945,
Là con em của 1 trong những cựu tù chính trị Côn Đảo, trong chuyến viếng thăm Côn Đảo năm nay, tôi đã đến thăm Bảo tàng Côn Đảo. Tại đây, Hà Nội đã đầu tư 60 tỷ, xây dựng 1 nhà bảo tàng khá khang trang và nhiều tư liệu đã được quy tập về trưng bày. Nhờ đó khách tham quan hình dung ra được những tháng năm gian khổ của hàng vạn cựu tù chính trị phải gánh chịu và họ đã bất khuất vươn lên, không ngừng học tập, chuẩn bị cho "ngày trở về".
Tuy nhiên tư liệu về các cựu tù chính trị còn thiếu rất nhiều. Ví dụ: các cụ Nguyễn Văn Phát, Huỳnh Minh Trí, Lê Thanh Nghị, Trần Xuân Độ, Trần Văn Sớm... Tôi chợt nảy ra ý tưởng, lập 1 blog để gia đình các cựu tù chính trị gửi thông tin lên, bổ sung, tạo nguồn cung cấp cho Bảo tàng Côn Đảo.
Trước mắt, các bạn có thể gửi bài, ảnh, tư liệu về:
hachientran@gmail.com
kienquoc.tr@gmail.com
hoặc email của cô Thanh Vân (chủ nhiệm  Ban Quản lý  di tích Côn Đảo): thanhvancondao@yahoo.com.vn
Chúng tôi sẽ post lên blog này cho mọi người cùng đọc, sau đó chuyển cho Bảo tàng.
Rất mong sự hợp tác cùng xây dựng Bảo tàng Côn Đảo - cho hôm nay và mai sau.
Trần Kháng Chiến